12 Eylül 1980 askeri darbesinin meyvesi olan 1982 Anayasa’sında bu güne kadar bir çok madde değişikliği yapıldıkı değiştirilmesi yönünde oylamada HAYIR veya EVET oyu vermek çok önemli değil.

Zira anayasa değişikliğine kampanya düzenlerken siyasi liderlerin şu durumu gözden geçirmeleri çok önemlidir. ”Bin yıllık kardeşliği yaşatıyoruz" , 'bir yıllık kalleşlik, bin yıllık kardeşliği bozamayacak”, sloganını kullananların "halka yönelik yapılan bir demokratik açılımı halka şikayet etmeleri kadar kendi içinde tezat" bir durum olabilir mi?

Toplumda gerekli uzlaşının olması için mutlaka ve mutlaka çatıda uzlaşının olması ve halkın örnek alacağı davranışlar sergilemesi gereklidir.

20 Ekim 1991 Genel Seçimleri öncesi yukarıdaki düşüncelerden hareket eden hemen hemen bütün siyasî partiler, bir anayasa değişikliği gereğini dile getirmiş, bu arada DYP ve SHP tümüyle yeni bir anayasanın yapılması gereğinde benzer görüşler ortaya koymuşlardır.

Kaldıki bir zamanlar Alparslan Türkeş bile 82 Anayasası'nı değiştirmeye söz veren DYP-SHP koalisyonuna güvenoyu vermişti. Bunun anlamı şudur, temelin ve çatının sağlam olması ve ihtiyaçlara cevap verebilmesidir. "Türkiye sakin olmalı, kötülüğün en çok direndiği an gideceğini anladığı andır."

Şimdi asıl konumuza gelelim.

Daha önceki yazılarımda vurguladığım gibi Çerkesler kurumsallaşmalı bir anayasaları olmalı ve bu anayasa mutlaka toplum tarafından genel kabul görecek şekilde olmalıdır. Bunun içinde halkın görüşü mutlaka alınmalı ve kaynağıda XABZE olmalıdır.

Bu bağlamda başkaları istediği için değil bunu toplum istediği için yapılmalıdır. Dolayısıyla net olarak bu tespitlerin bir an önce yapılması önemlidir. Bunları yaparken öncelikle temel ilkelerde mutabık kalınması lazım.

Zaten mutabakat yoksa anlaşmamazlık ve çatışma var demektir bu sorunu çözmek için en üst düzeyde toplumu temsil eden kurumlarımızın bir araya gelmesi lazım aksi halde bir birliktelikten söz edemeyiz.

Sorunun kaynağı ve anahtar kelime “BİZ” “BİRLİK” ”BERABERLİK” kelimeleridir. Bu birliktelik çalışmaları iki ayrı aşamada gerçekleştirilmelidir. Önceliklede diyasporadaki birlikteliğin sağlanması için ikinciside Kafkasya’nın birliği için gerekli çalışmaların yapılması .

Bu birliğin oluşturulması için öncelikle okuma özürlü bir toplum olduğumız gerçeği de dikkate alınarak, diyasporada yaşayan ve nüfüs olarak dağınık olarak yerleşttirilen Çerkesler'den özellikle Adigeler'in bir araya geldiği ve geleneksel olarak yaplan köy, belde, şehir ve bölge şenliklerine organize olarak gidilmelidir. Amaç ve hedef anlatılmalıdır.

Bu konuda samimi olanlar ve dini, siyası düşünce ve inanç farkı gözetilmeksizın deneyimli politikacı, düşünür, bürokrat, edebiyatçı, sanatçı, gazeteci ve kültür adamlarından oluşan thamade ve aktivistlerimizin bir araya gelerek kadrolaşması ve kurumsallaşması olmazsa olmazlarımızdandır.

Kurumlarımızda birlikte üretilen fikirleri halkımıza taşıyabilmesi, halka benimsetebilmesi için ortak değerlerimiz olan eski habzemizden (XASE) yararlanılmalıdır. Bu konuda gençlerimizin önünü açmalıyız ve onlara gerekli cesaret ve güveni vermeliyiz.

DİL DÜŞÜNCENİN KENDİSİDİR, ANADİL TEMEL İNSAN HAKKIDIR

Anadilde eğitimi savunmak, eşit temelde kardeşçe bir barışı sağlamak ve eğitimin demokratikleştirilmesini kendisine insanım diyen herkesin savunması gerekir. Çünkü bu bir temel insan hakkıdır.

En kısa zamanda dilimizin yok olma tehlikesinin önüne geçmek için dil dernekleri, okullarının açılması için çalışmalara bir an önce başlamalıyız. Daha öncede ifade edildiği şekilde başkaları istediği ve verebildiği kadar değil ihtiyacımız olduğu için bunları yapmalıyız. Aksi halde güneşin karşısındaki kar gibi ne kültürümüz(xabzemiz) kalır ne dilimiz (bze)kalır ne de XEKUJ kalır.

İyi günlerde birlik ve beraberlikler dilerim.

TYKO Hayrettin TURAN