KABARDİN BALKAR CUMHURİYETİ
 
Devlet Başkanı
Valeri Koko
 


Yönetim Şekli: Cumhuriyet

Resmi Dil:
Kabardeyce (Baksan lehçesi),Rusça ve Balkarca



Yüzölçümü:
Yüzölçümü 12.500 km.



Etnik Bileşim:
kabardey,balkar Cumhuriyetin dağlık güney bölümü vadilerinde Balkarlar yaşar.
Balkarlar, Adıge kültürünü önemli ölçüde benimsemiş ve Kafkaslılarla karışmış olduklarından kültürel ve ırksal yönden kısmi bir değişime uğramışlardır.

Balkarlar, 1957'de sürgünden döndükten sonra, değişik bölgelere geniş bir biçimde yerleştirilmişlerdir. Bu arada şimdi, 25.321 Balkar (Balkarların % 35,8 kadarı) Nalçik'te, 42.885 Balkar da (% 60,5) Sovetski, Şecem, Baxhsen, Tırnavuz, Zolski ilçelerindedir.

Cumhuriyetin orta ve kuzey bölümlerinde yaşayan Khaberdeyler, bir Adıge kabilesidirler. Adıgeler, Nalçik (% 33,78 = 84.832), Tırnavuz (% 17,1 = 6.656), Sovetski (% 35,74 = 7.900), Mayski (% 2=740) ve Prohladnı (% 11,7=11.357) ilçeleri dışında Baxhsen, Şecem, Zolski, Arvan ve Terek ilçelerinde çoğunluktadırlar.

Cumhuriyetin üçüncü etnik topluluğu olan Ruslar Prohladnı (% 70,3 = 68.239) ve Mayski ilçelerinde (% 83,9 =0.205) çoğunluk, Nalçik'te nisbi çoğunluk (% 40,7= 102.237), öteki yerlerde azınlık durumundadırlar. Mayski ilçesi Büyük ve Küçük Khaberdey bölgeleri arasında oluşturulan Rus yerleşim (koloni) kuşağı üzerinde kurulmuştur.

Rusların önemli bir bölümü Kazak kökenlidir. Son 10 yılda Rus nüfus sadece 6 bin kadar artmıştır. Bu da yavaş yavaş Rus nüfusun bölge dışına göç etmekte olduğunu göstermektedir.

1989 sayımı sonuçlarına göre, Cumhuriyette başka kökenden insanlar da yaşamaktadırlar: 12.800 Ukraynalı, 2 bin Belorus, 2.100 Gürcü, 2 bin Azeri, 3.500 Ermeni, 10 bin Oset, 3 bin tatar, 1.700 Yahudi, 3.200 Dağlı Yahudi, 2.900 Tat, 8.600 Alman, 5 bin Koreli, 4.200 Türk (Mesket), vb...

Bu azınlık toplulukları, dağınık olarak, daha çok başkent Nalçik'te yaşamaktadırlar. Türkler ise Çernaya Reçka, Şıthale, Nartkhale, Khexhun, Psıkued ve Yerokhue'dedirler.





Coğrafi Konumu:
Kabardey-Balkar Cumhuriyeti,Kuzey Kafkasya'da, Kafkas Dağları'nın kuzey eteklerinde, Terek Irmağı havzasında yer alır. Doğusunda Kuzey Osetya, güneyinde Gürcistan, batısında ise Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti bulunur.



İklim:
karasal iklim.

    

Başlıca Kentler: Nalçik[başkent] ,Baksan, Tırnauz, Nartkala, Mayskıy, Zolskıy, Prohladnıy, Terek

1. Zolski (Dzelıkhue) İlçesi
Ülkenin batısında yer alan ve toplam nüfusu 38.800 olan ilçenin merkezi 6.100 nüfuslu Zelıkhuekhuaje''''dir. Kiçmalka, Cenal ve Habaz köyleri Balkar, ötekilerse Adıge köyüdür: Etoko, Svetlovodskoye, Belokamensk, Şardakovo, Zolskoye, Psınedaxe, Bateh, Sovhoznoye, Zalukodes, Malka, Prireçnoye, Khamılıkhue, Sarmakh, Kommennomostkoye, Dolina Narzanov.
Toplam 16 köy (Zelıkhuekhuaje ile) Adıge, üç köy de Balkardır. ilçenin Adıge nüfusu 34.220 (% 88,19), Balkar nüfusu 2.387, Rus nüfusu da 1.165''''tir.


2. Baxhsen ilçesi
Nüfusu 96.300''''dür ve merkezi Baxhsen kentidir (28.800). Baxhsen merkezinde 4 bin kadar Rus vardır, gerisi tamamiyle Adıge''''dir.
İlçe nüfusunun 80.678 kadarı Adıge (% 83,77), 6.307''''si Balkar (% 6,5), 6.374''''ü de Rus''''tur (% 6,6). Gundelen, Laşkuta ve Bedık köyleri Balkar; Janxhuetekhue köyü Adıge-Balkar karışık, kuzeydoğudaki Kremençuk - Konstantinovskoye de Rus köyüdür. Öteki köyler Adıge''''dir: Kuba, Psıxhurey, Kuba - Taba, Nijni - Khurkhujın, Verhni -Khurkhujın, Zayokovo, Khızbrun I, Khızbrun II, Khızbrun III., Baxhsenyunok, Khışşpek.


3. Şecem ilçesi

Nüfusu 50.500, ilçe merkezi Şecem I.''''dir (13.200). Merkez nüfusu Adıge ağırlıklıdır (10.371 Adıge, 1.445 Balkar, 714 Rus).
İlçe nüfusunun 37.112''''si Adıge (% 73,4), 9.310''''u Balkar (% 18,4), 1.841''''i de Rus''''tur.
Balkarlar Nijniy Çegem, Huştosırt, Eltübü, Verhniy Çegem ve Yanıkoy köylerinde yaşarlar. Öteki köyler Adıge''''dir: Şecem II., Nartan, Şşhalıkhue, Laşşınkhey.


4. Sovetski ilçesi
Çoğunluğu Balkar olan tek ilçedir. Nüfusu 22.100, ilçe merkezi Sovetskoye''''dir (4.400). ilçe merkezinde 3.747 Balkar, 297 Adıge ve 175 Rus bulunmaktadır.
İlçe genel nüfusunun 13.430''''u Balkar (% 60,7), 7.900''''ü Adıge (% 35,7), 374''''ü de Rus''''tur (% 1,6). Cerpecej, Babugent, Verhniy Jemthale ve Verpnıya Balkariya köyleri Balkar, Awşşıcer, Zaragij ve Jemthale köyleri de Adıge''''dir.


5. Arvan ilçesi
Nüfusu 82.700; merkezi Nartkhale (28.200), merkez nüfusunun 12.727''''si (% 45,1) Adıge; 10.636''''sı Rus (% 37,7); geri kalanı Balkar (73 kişi), Türk, vb.''''dir.
İlçe genel nüfusu içinde 61.897 Adıge (% 74,8), 11.533 Rus (% 13,9) ve 957 Balkar (% 1,1) vardır.
ilçede, en güneydeki Taşlı-Tala bir Balkar köyüdür. Öbürleri Adıge köyleridir: Çernaya Reçka, Germençik, Psıkhued, Şıthale, Khexhun, Urvan, Psanabe, Nijniy Çerek, Stariy Çerek, Argudan, Psıguensu, Verhniy Argudan, Ozrek (Osetler de vardır), Stariy Lesken, Lesken II., Yerokko, Verhniy Lesken, Wurıxu, St.Wurıxu, Drujba.


6. Mayski ilçesi
Nüfusu 36.000, merkezi Mayski (24.500) olup ilçe merkezinde 577 Adıge ve 29 Balkar dışındaki nüfus Rus''''tur. Tümü de Rus olan köyleri şunlardır: Oktyabrskoye, Novoivanoaskoye, Kotliyarevskaya, Aleksandrovskaya.
İlçe genel nüfusunun 30.205''''i Rus (% 83,9), 740 kadarı Adıge (% 2), 178''''i Balkar''''dır.


7. Prohladnı ilçesi
Nüfusu 97.000, merkezi Prohladnı kenti (57.100)''''dir. ilçe merkezinde de 45.192 Rus (% 79,1), 1.132 kadarı Adıge, 79''''u da Balkar''''dır.
İlçe genel nüfusu içinde 68.239 Rus (% 70,3), 11.357 Adıge (% 11,7), 542 Balkar bulunmaktadır.
İlçedeki Adıge köyleri: Psonşoko, Karagaç, Altud; Rus köyleri de Dalnoye, Vostoçnoye, Krasnoselskoye, Pridorojniy, Zareçnoye, Progress, Stepnoye, Ko" width=150>
 
Ulaşım: kara , hava ,demiryolu.



Kabardin-Balkar
haritası

Siyasal statü

18 Aralık 1991'de ilk Balkar Halk Ulusal Konseyi kongresi, Balkarlanın bağımsızlığını ve Rusya Federasyonu içerisinde bir Balkarya Cumhuriyeti oluştuğunu ilan etti. Kabardey-Balkarya bağımsızlığı 31 Aralık 1991'de ilan edildi. 1995 zarfında federal yetkililerle ikili bir anlaşma imzalandı. 21 Şubat 1996'da Başkan Valeri Kokov, Cumhuriyetin, Bağımsız Devletler Topluluğu'nun Abhazya'ya yaptırım uygulaması şeklindeki kararına uymayacağını ilan etti.


 Yönetimi Cumhuriyette Rusya Federasyonu (RF) örneğinde olduğu gibi yarı parlamenter bir sistem geçerlidir. İdari bir başkanlığa ve iki meclisli bir yasama organına sahiptir. Başkan yani Prezident halk tarafından seçilir ya da Rusya Federasyonu başkanı tarafından atanır ve Parlamento tarafından da onaylanır. Prezident (Devlet Başkanı) dışarıdan bakanlar kurulunu atamaya ve görevden almaya yetkilidir. Yasama Meclisi, Cumhuriyet Sovyeti olarak bilinen bir üst kurum ve Temsilciler Sovyeti denilen bir alt kurumdan oluşmaktadır. Eski yönetici sınıf, yetkilerin federal hükümet ve komünist parti arasında bölünmesine rağmen kontrolü elinde tutmaktadır.


Kabardey-Balkarya İdari Yapılanması

Kabardey-Balkarya Nalçik ve Tırnavuz kensel yönetim alanlarıyla Kabardey ağırlıklı Zolskiy (Dzelıqo), Baksan, Çegem (Şedjem), Çerek (Şeredj), Arvan ve Terek (Terç); Rus nüfus ağırlıklı Prohladnıy ve Mayskiy; Balkar ağırlıklı Sovetskiy rayonlarına ayrılır. Nalçik'te Kabardey çoğunluğunu Rus ve Balkar nüfusu izler. Prohladnı kenti Rus,Tırnavuz kenti ise Balkar ağırlıklıdır.
 
Khaberdey-Balkar 1991 yılı başlarında (şubat ayı) egemenlik ilan etmiş, ancak Adıgey gibi, Rusya Federasyonu içinde kalmıştır.
Egemenlik bildirisinde devletin iki egemen toplum olan Adıge (Khaberdey) ve Balkarlara dayandığı, bu iki halkın isterlerse ayrılabilecekleri ve kendi egemen Cumhuriyetlerini kurabilecekleri hükmü yer almıştır. Bu arada toprak temeline dayanmamakla birlikte, Ruslar da Cumhuriyetin üçüncü etnik toplumu olarak kabul edilmişlerdir.
Coğrafi ilçe yönetimleri halen geçerlidir. Balkarlar Sovetski, Ruslar Prohladnı ve Mayski ilçelerinde, Adıgeler de öteki ilçelerde ağırlıklı olarak yönetimi ellerinde bulundurmaktadırlar. Nalçik ve Tırnavuz kentsel bölgelerinde ise, karma bir yönetim vardır.
Her üç toplum da sosyal yönden kendi kendine yeterlidir. Karışma daha çok kentlerde görülmektedir. Balkar köylerine yerleşmiş Adıge ve hatta Rus aileler pek yoktur, ama bazı Balkarlar Adıge köylerine yerleşmiştir. Bu nedenle, az sayıda da olsa Adıgece bilen Balkar ve Ruslara rastlanmaktadır.

Cumhuriyet yönetimi, 1990'da aldığı bir kararla, Cumhuriyet topraklarında doğmayanların ülkeye (Khaberdey-Balkar'a) yerleşmelerini yasaklamıştır. Buna Adıge (Khaberdey) ve Balkar kökenli olanlar dahil edilmemiştir. Çünkü Khaberdeylerin bir bölümü kafileler halinde, baskılar yüzünden 1860 yılından başlayarak 1903 yılına değin dış ülkelere göç etmişlerdir. Hajret Khaberdeyleri de dahil göç edenlerin sayısı, belgelere göre, 20 binden çoktur. Hajret Khaberdeylerinin bir bölümü öteki Adıgelere karışmış ise de, diasporadaki Khaberdey nüfusu halen, en az 200 binin üstünde olmalıdır.

Prof. Andrews'in Etnic Groups in The Republic of Turkey (Almanya, 1989) adlı incelemesine göre, Türkiye'deki 47 etnik topluluk içinde "Çerkes, Abaza dilinde konuşanlar 1 milyon, Gürcüler 60 bin, Lazlar 250 bindir." (Cumhuriyet, 27.03.1991)
Kafkasya dışında en çok Khaberdey, Türkiye'dedir. Kayseri, Sivas, Tokat, AmAsya, K.Maraş, Adana, İçel, Ankara, Eskişehir ve Balıkesir illerinde yerleşenler, daha sonra oralardan İstanbul'a ve başka illere göç etmişlerdir. Ayrıca Ürdün, Suriye ve ABD'de de önemli bir Khaberdey nüfus yaşamaktadır.

Dolayısıyla Khaberdey Balkar Cumhuriyeti'nde de; Adıgey Cumhuriyeti'nde olduğu gibi, anavatan dışında yaşayan Khaberdey ve Balkarlardan bir bölümünün, zaman içinde dönüş yaparak ata topraklarına yerleşeceği düşünülebilmektedir. Bu konuda, gerek Adıgey, gerekse Khaberdey-Balkar Cumhuriyetleri'nde sevindirici gelişmeler görülmektedir.
Khaberdey-Balkar Cumhuriyeti'nin yerel yönetimler olarak ilçe meclisleri, köy meclisleri ve bunlarca seçilen yönetim organları 'Yürütme Komiteleri' vardır.




Ekonomi

Kabardey-Balkar ekonomisinin temelini sanayi sektörü oluşturmaktadır. GSMH'nin % 60'ından fazlasını sanayi sektörü oluşturur. Ağır sanayi, elektrik enerjisi üretimi ve metalurji önemlidir. Makine yapımı da gelişmiştir. Bu cumhuriyette tarım gelişmiştir. Kabardey düzlüğünde buğday, mısır, darı ve ayçiçeği yetiştirilir. Dağların eteklerinde de sebze ve meyve ve üzüm yetiştirilmektedir. Ayrıca hayvancılık da yapılmaktadır. Dağ köylerinde zengin otlaklar vardır. Ülke dağ turizminde ilerlemektedir.



Kültür  Eğitim ve sosyal hayat

Kabardeyler ve Balkarlar sünni Müslümandırlar. Kabardeylerin ana dili Kafkas dillerinin Abhaz-Adige grubuna girer. Balkarlar Ural-Altay dil ailesinin, Türk kolu olan Kıpçak grubunun bir boyu olan Karaçaylılara çok yakın bir dili konuşurlar. İki halk da hemen hemen istisnasız ve ilk dil olarak kendi anadillerini kullanırlar. Çoğu resmi dil olan Rusça'yı çok iyi konuşur. Kabardey dilinde iki dergi, iki gazete, Balkar dilinde bir gazete basılmaktadır. Kabardeyler 13-15.yüzyıllarda muhtemelen Karaçay ve Balkarlarla aynı sıralarda Kuban Irmağının kuzeyinde,Taman Yarımadası,Azak Denizi doğusu ve kuzeyi ile Kırım'da yaşarlarken,Tatar (en son Kırım Hanlığı) baskıları nedeniyle şimdiki yerlerine çekilmişlerdir. Kabardeyler tarım ve hayvancılıkla,Balkarlar ise hayvancılıkla geçinirlerdi. Kabardeyler 1774'te,Balkarlar ise 1827'de Rus yönetimi altına girdiler.Ancak,Ruslar feodal yapıya dokunmadılar.Derebeylerinin (Kabardey "pşı",Balkar "tavbıy") geniş arazileri,köyleri,büyük hayvan sürüleri,kalabalık köleleri (Kabardey "pşıtl",Balkar "kul") vardı.Derebeylik düzeni ve kölelik,gecikerek 1868-69'da kaldırıldı,ama kölelere toprak verilmedi.Bu da yoksul köylü ve eski kölelerin 1917 devrimini desteklemelerini kolaylaştırdı. 19.yüzyılda başlayan modern değişimler,beraberinde kültürel alanda gelişmelere de yol açtı.Kabardey ve Balkar aydınları belirmeye başladı. Ocak 1922'de RSFSC'ne bağlı Kabardey-Balkar Özerk Oblastı'nın (il) kurulmasıyla resmen yazılı yaşama geçildi.İlk alfabeler Arap harflerine dayanıyordu,ardından Latin,1936'da da şimdi kullanılan Kiril asıllı alfabelere geçildi. Kabardey ve Balkarların kendi dillerinde söyledikleri Nartlar destanı ünlüdür.Destan,masal,menkıbe,şarkı ve öykü biçimindeki halk söylentileri çoktur.Bunların önemli bir bölümü kayıt altına alınmış ve yayınlanmıştır.Bu söylentiler,Kabardeyler arasında "geguak'o ve vısak'o" adı verilen şarkıcı ve çalgıcılardan oluşan gezici topluluklar tarafından yaşatılmış ve günümüze getirilmiştir.Bu topluluk üyeleri çok saygınlanırdı. İlk Kabardey yazar Şore Negume'dir (1794-1844),ilk 'Adıge Grameri' ile el yazması "Adıge Halkının Tarihi' adlı yapıtları bıraktı. Daha sonra halk ozanı Beçmırze Paşe (1854-936),Ali Şogentsuk (1900-42)yetişti.A.Şogentsuk'un "Kambot ile Latse" adlı manzum romanı ünlüdür.Bunları Alim Kişoko,Betal Kuaş,Askerbıy Şorten gibi şair ve yazarlar izledi.Zavır Nalo ve Zıramuk Kardenguş da Nart destanı parçalarının derlenmesinde ve eleştiri alanlarında çalıştılar. Balkar edebiyatının ünlü kişileri arasında 1945'te Orta Asya'da sürgünde ölen ve ölümüne değin halkına moral veren Kazım Meçiyev (1859-1945)ile şair Kaysın Kuliyev sayılabilir. Kabardeyce ve Balkarca,resmi diller olarak,Rusça yanında ilk ve orta dereceli okullarda okutulmakta,Nalçik'teki Kabardey-Balkar Devlet Üniversitesi'nde incelenmekte ve öğretilmektedir. Nalçik'te,ayrıca çok sayıda kültürel kurum ve kuruluşlar da bulunmaktadır.
Nalçik'te Khaberdey-Balkar Devlet Üniversitesi ve Khaberdey-Balkar Bilimsel Araştırma Enstitüsü bulunmaktadır. Üniversitenin Adıge ve Balkar dillerinde öğretim veren kürsüleri bulunmaktadır.
Bilimsel Araştırma Enstitüsünün tarih, dil ve ekonomi bölümleri bulunmaktadır.
Nalçik'te Rus (Maksim Gorki) ve Adıge (Şocents'uk' Ali) Dram Tiyatrosu bulunmaktadır. Adıge tiyatrosundan yararlanan Balkarlar kendi tiyatrolarını kurmak istemektedirler. Ayrıca müzikal tiyatro ve çocuk tiyatrosu da vardır.
Nalçik'te Khaberdey-Balkar Yazarlar Birliği ve Elbrus Basımevi bulunmakta, Rusça, Adıgece ve Balkarca kitap, dergi ve gazeteler yayınlanmaktadır.

Radyo ve Televizyon kurumları, pazar günleri dışında, günlük Rusça, Adıgece ve Balkarca yayınlar yapmaktadırlar.
Opera ve Kabardinka adlı Khaberdey-Balkar Halk Dansları Topluluğu da vardır. Tüm bu kuruluşların giderleri devlet tarafından karşılanmaktadır.

Nalçik'te at yarışları düzenlenen bir de hipodrom vardır. Khaberdey ve Balkarların yaşamında atın yeri büyüktür. Atçılık şimdi devlet eliyle desteklenerek yeniden canlandırılmak istenmektedir.
Nalçik Eski Eserler Müzesi, zengin tarihsel ve folklorik eserlerle ilgi çekmektedir.
Nalçik'te hastaların uğrağı kaplıcalar, Haş'eşş (Konak), turistik otel ve tesisler (Nalçik, Nart Otelleri, Sosrıkhue Restoranı gibi) bulunmaktadır.
Nalçik'i asıl çekici kılan yön, güneyin dağ turizmi için bir geçiş kapısı olması ve bazı yerli (Adıge, Balkar) kültürel kuruluşların bulunmasıdır.

Rusya Federasyonu genelinde yürütülen milli projeler çerçevesinde Kabardey-Balkar Cumhuriyeti’nde okullar internetli oldu.

2006’dan beri süren çalışmalar sonucunda Kabardey-Balkar’daki 342 okulda internet erişimi sağlandı.

Güney Telefon Şirketi Kabardey-Balkar Şubesi, okulların internete bağlanması için gereken çalışmaları tamamladığını duyurdu. Şirketin müdürü Ruslan Tanaşev, Kabardey-Balkar’ın milli projeler kapsamında 'eğitim' projesini Rusya Federasyonu’nda gerçekleştiren ilk ülke olduğunu söyledi. Tanaşev, Kabardey-Balkar'da bir sonraki etabın kablosuz internet olacağını da haber verdi

2007-2008 eğitim ve öğretim yılından başlayarak, Kabardey-Balkar Cumhuriyeti''''nin 19 köy ilkokulunda 1. sınıflar anadilde eğitime başlayacaklar. 


Bunun gerçekleşmesi için, bilimsel temel öğretim kitabının ve literatür metodik uygulama yöntemlerinin hazırlanıp yayınlanması gerekiyor. Bugünlerde söz konusu eğitim-öğretimde basım çalışmaları devam ediyor. Konuyla ilgili olarak Pleşakov’un “Bizi Kuşatan Dünya” adlı eseri Biş’o Boris tarafından Adıgece’ye çevrildi. Adıgece matematik dersi kitabı da Sone Abdülkerim tarafından hazırlandı.

Eğitim yılının başlamasından önce, söz konusu kitaplar 19 okula ulaştırılacak.

Nüfus

786.000 kişi (1995).Kabardey-Balkar Özerk Cumhuriyetimin nüfusu 786 bindir. Bunun 300 bin kadarı Başkent Nalçık'ta yaşamaktadır Nüfusun büyük bölümü şehirlerde yerleşiktir. Köyler ise Kabardey Ovası ve büyük vadilerde kurulmuştur. Ülkedeki nüfusun yüzde 48'sİni Kabardeyler, yüzde, yüzde 2ü'sini Balkarlar, geri kalanını da Ruslar, Ukraynalılar ve diğer etnik unsurlar meydana getiriyor Ayrıca ülkede 20-30 bin dolayında Ahıska Türkü yaşıyor Bölge halkının büyük bölümü Müslüman ve çok azı da Hıristiyan'dır.
 
 
Tarih

 [Kuban Irmağı kuzeyindeki düzlülerde,Azak Denizi doğusunda ve Kırım'da yaşamış olan Kabardeyler,Moğol-Tatar baskıları karşısında,13-15.yüzyıllarda şimdiki yerlerine çekilerek Kabardiya'yı oluşturmuşlardır."Pşı" adı verilen derebeylerince yönetilen Kabardeyler,Tatarlar'dan korunmak için 1557'de Rus korumasını benimsediler.1739 Belgrad Antlaşması sonucu,Kabardey Prensliği,Rus ve Osmanlı devletleri arasında "tarafsız bölge" statüsü kazandı ve bağımsızlığı her iki devlet tarafından tanındı.1768-74 Savaşında Osmanlıları yenen ve Daryal Geçidi'i geçip Karadeniz kıyısındaki Poti Kalesi'ne değin ilerlemiş olan Ruslar,1774'te Kabardiya'yı ilhak ettiler.25 yıl sonra,1799'da ve özellikle 1804 yılından başlamak üzere,kolonizasyona başlanması,yani bazı derebeylerinin topraklarına el konulması,buralarda Rus askeri kale ve karakollarının kurulmaya ve Kazak nüfusun getirilmeye başlanması üzerine Rus-Kabardey ilişkileri gerginleşti.1822-25 yıllarına değin süren başkaldırılar,sonunda, sert bir biçimde bastırıldı.Artan baskılar nedeniyle nüfusun önemli bir kesimi Batı Çerkesya'ya ya da Adigey'e göç etti.Bunlara "Kuban Kabartayları" (Kabartayca:Hajret Qeberdey) denmektedir (Bunların kalıntıları Adigey'de halen 4 köy oluşturmaktadır: Vılap,Koşhabl,Leşepsın ya da Blaçepsın ve Fedz ya da Hodz).Bazı Kabartay grupları da doğudaki Çeçenya ve Dağıstan'a göç ettiler.Bu ayaklanma ve bölgeden ayrılmalar sonucu 200.000 tahmin edilen bölge nüfusu 30-35 bine düştü (bk.Ali Kasumov-Hasan Kasumov,"Çerkes Soykırımı",Ankara,1995,s.20).

Kabartaylarla aynı sıralarda,Kabartayların güneyine yerleşmiş olmaları gereken Balkarlar da uzun bir süre,1827 yılına değin Ruslara boyun eğmemiş ve toprakları ilhak edilememişti.

Rus yönetimi,1860'larda hem Müslüman nüfusu azaltmak ve hem de batıdaki 1864 Adıge sürgünü olayını gizlemek için,Osmanlılarla bir anlaşma içinde Kabartay ve Kuzey Osetya'dan Müslüman nüfusu göç ettirmeye başladı (bk."Jineps",Ocak 2007,s.4).Göçler 1900'lü yıllara değin ara ara devam etti.Kabartaylar,Diaspora'da Kayseri,Tokat,Sıvas,Adana,Mersin,K.Maraş,Ankara,Eskişehir,Balıkesir (Bandırma 1 köy) vb illerde,Suriye ve Ürdün'de bulunmaktadırlar.

Ocak 1921'de kuruluşu onanan Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne (RSFSC) bağlı "Dağlı Özerk SS Cumhuriyeti" içinde Kabartay ve Balkar ulusal okrugları da yer aldılar.Bu iki okrug (ilçe),daha sonra ayrılıp birleşerek 16 Ocak 1922'de RSFSC'ye bağlı Kabartay-Balkar Özerk Oblastı'nı (sancak) oluşturdu.Statü,5 Aralık 1936'da özerk cumhuriyete yükseltildi. Özerk cumhuriyet toprakları Temmuz 1942 - Ocak 1943 arası Alman işgaline uğradı. 1943'te Cumhuriyetin Balkar bölümü kaldırıldı,bir bölümü Gürcistan SSC'ne bağlandı ve bu boşalan yerlere bir Gürcü topluluğu olan "Svanlar" yerleştirildi.Balkarlar ise,Almanlarla işbirliği yapmak suçlamasıyla topluca Kırgızistan SSC topraklarına sürüldüler.

1956'da Balkarların saygınlığı geri verildi ve 9 Ocak 1957'de iki etnik ünvanlı Kabartay-Balkar Özerk SSC yeniden kuruldu,Svanlar da,Gürcistan'a geri gönderildi;Balkarların çoğu kısa bir süre içinde sürgünden döndü.Cumhuriyetteki Balkar nüfusunun seyri:1926:33.197 (% 16.3),1939:40.747 (% 11.3),1959:34.088 (% 8.1),2002:104.951 (% 11.6).

Aralık 1991'de SSCB'nin dağılması üzerine Kabartay-Balkar ÖSSC,bir üye cumhuriyet olarak RF içinde kaldı.Seçilmiş Devlet Başkanı Valeri K'ok'o (Kokov) sonrası,V.Putin tarafından atanan Arsen Kanoko,Kabartay-Balkar Parlamentosu'nun da onayı ile yeni Devlet Başkanı oldu.
 
  Bugün 1 ziyaretçi (1 klik) kişi burdaydı! Copyright 2009 Your Website | CSS Template By Cherkess Design  
 
https://img.webme.com/pic/n/naazimcadeneme/gri1.gif Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol