"Bize Ezelden Çerkes Derler"
 
Ekim ayında yapılacak olan Rusya geneli nüfus sayımı öncesinde Çerkes Ulusal Organizasyonları Çerkeslerin statülerini bir ulus olarak perçinleme çağrısında bulundular. Bu organizasyonlar Kabardey, Adıgey ve Krasnodar Krayında yaşayan Şapsığlara sayım esnasında kendilerini ‘Çerkes’ olarak yazdırmaları çağrısında bulundular.

Bu görüşü savunanlar, bu yönde adım atarken  Sovyet Yönetimi tarafından 1920’li yıllarda yapay bir şekilde Adıgeyli, Çerkes ve Kabardeyli olarak bölünen ulusun ortak çıkış noktası kaale alınmadan bu isimlerle adlandırılmıştı. Basında çıkan açıklamalara göre; Adıgeyli, Kabardeyli ve Çerkeslerin ‘Çerkes’ adı altında toplanma istemlerinin yanısıra Rusya Federasyonu sınırları içerisinde bir region, ‘Çerkesya’ kurulması ideali içinde mücadele ettiklerini görüyoruz. (Bu fikir Karaçay-Çerkes Cumhuriyetinde toplanan  Çerkes Kongrelerince 2008-2010 yılları arasında defalarca dile getirildi isede bir sonuca ulaşılamadı).

Regnum Haber Ajansı Çerkes Sorunu hakkında konu ile ilgili ulusal STK yöneticileri ile görüştü. Aşağıda onların konu hakkındaki görüşlerine dokunmaksızın, bir yorum yapmaksızın aktaracağız.

Asker Soht;  Krasnodar Krayı Çerkes Toplumsal Organizasyonu ‘Adıge Xase’: Ortak ‘Çerkes’ isminin fiksasyonu, bir politik proje ile ilintili değil. Bu sadece kendi dilinde kendisini tamamı ile ‘Adıge’ olarak tanımlayan ulusun, birliğinin tescili. Çerkesya isminde, Federasyon içerisinde bir regionun oluşturulması fikri sanal bir proje. Böyle bir çıkarımı, ben, Adıgey, Karaçay-Çerkes ve Kabardey-Balkar tarafından herhangi bir seviyede bu konunun tartışılmamış olmasından dolayı yapıyorum.

Muhammed Hafıtse; Toplumsal Hareket ‘Adıge Xase’ başkanı: Ben sayımda Kabardey, Çerkes ve Adıgey uluslarının Çerkes olarak kendilerini yazdırmalarını desteklemiyorum. Bu ulusların adları ile kurulan Kabardey-Balkar ve Adıge Cumhuriyetlerinin isimleri buna müsaade etmez. Eğer ulusu yeniden isimlendirecek olursanız, mantık, Cumhuriyetinde yeniden isimlendirilmesini gerektirir. Bu yüzden ben bizim Ekim sayımında uzlaşmacı varyant olan; Adıge parantez içerisinde Çerkes, Kabardey-Çerkes, Adıgey-Çerkes şeklini seçmemizi uygun görüyorum.

Sadece ‘Çerkes’ olarak yazma fikrini savunanların, bunu, ‘Çerkesya’ adında bir region kurma mücadelesinde  bir adım atılması anlamına geldiği çıkarımını, bu fikri ortaya atanlarca böyle algılandığını ihtamal dışı görmüyorum. Ama onlar şu an yürürlükte olan kanunların sadece; regionların bölünmesini değil güçlendirilmesini onayladığını gözönüne almıyorlar.
 
Muğdin Çermit; Adıgey (devlet Sovyeti- Xase)  milletvekili: Adıgey, Kabardey, Çerkes ve Şapsığ’ların bir isim altında identifikasyonları kararı boşu boşuna ortaya çıkmış değil. Bu fikir bir dayanağa dayandırılmalıydı, Dünya Çerkes Birliği konu ile alakalı olarak Rusya Bilimler Akademisine bu sorunun, etnik isimlendirmenin netleştirilmesi için çağrıda bulundu. Rusya Bilimler Akademisi yaptığı istişareler ardından, Çerkes etnoniminin nasıl kullanıldığı yönünde cevap yazısı gönderdi. (
http://www.cherkessia.net/news_detail.php?id=3768) Bu sadece Rusya’da değil Rusya dışında da  genelin kabul ettiği bir terim. Şahsen ben Adıge ulusunun kendisini böyle bir identifikasyon ile tescil etmesini destekliyorum.  Şu an için bazı boyların-dalların kendilerini ‘Çerkes’ olarak isimlendirmek istemedikleri yönünde duyumlarda var mesela Şapsığların bir kısmı olan Hakuçu’lar gibi. Tabii ki bu herkesin kendi şahsi bakışı; Ama DÇB bu tipte görüşlere sahip olanlara kendilerini isimlendirirken mesela ‘Şapsığ-Çerkes’, ‘Bjeduğ-Çerkes’ gibi, yanında ‘Çerkes’ etnonimide bulunarak isimlendirmeleri çağrısında bulundu.
 
İlyas Soobtsoko; Adıge (Çerkes) halkının milli geleneklerini canlandırma toplumsal organizasyonu Tahtemukuay ‘Adıge Xase’ Başkanı: Yapılacak sayımlarda milliyeti hanesine ‘Çerkes’ yazacağım. Çerkesya isminde bir regionun oluşturulması gerekliliği fikri üzerine uzun tartışmalar yapmak mümkündür, ama gözle görülür cevap bir tane – Bu sorun hakkında Rusya'nın tutumu objektif olmalı. Eğer objektif olunursa, diğer Kafkas halklarının aksine yüzyıldır Çerkesler Rusya yanında yeraldılar. Maalesef Çerkeslerin bu iyi  tavırlarını Rusya, Kafkas Savaşları döneminde istismar etti, içinde yaşadığımız dönemde bu yanlış tekrarlanmamalı.

Rusya için Çerkesler – Kafkasyanın stabilesi için önemli bir faktörler, bunun yanısıra Ortadoğu ve Türkiyede’ki lobileri ile yakın doğunun içişlerinde etkili bir yapıdalar. Rusya’nın Çerkes sorununa pozitif yaklaşması, Çerkes ulusal hareketinin içinde aşırılıkçı yaklaşımlara doğru kaymaların önüne geçilmesi Çerkes toplumu içerisinde Rusya yanlısı gelişimin yönlenmesi için temel bir argüman olabilir.
 
Timur Jujuev; Karaçay-Çerkes Çerkes toplumsal hareketi ‘Adıge Xase’gençlik kolu başkanı: Söz konusu edilen şey Ulusun tarihi mirası, tüm dünyanın bildiği kabul ettiği Çerkes ismi ile biz tarihte yerimizi aldık. Ulusal bilinç için, kendi kültür ve dilini koruması için, bir ulusal isimlendirmenin önemi büyüktür, dini birliktelik bu konuda o kadar, etnosu birleştirici değil mesela Mezdok Kabardeyleri Hıristiyanlar.

Rusya halkları bizim ufak bölünmüş uluslar değilde Rusyada yaklaşık bir milyon nüfusa sahip bir ulus olduğumuzu anlayacaklar. Yurtdışında diasporada böyle bir problem yok; Tüm Adıge Subetnosları kendilerini Çerkes olarak tanımlıyorlar. Sovyetler birliği bizi suni olarak böldü, şimdi biz bu hatayı düzeltmek istiyoruz. Dünyadaki pek çok ulus bugün taşıdıkları Rus, Alman, Fransız, İtalyan isimleri altında benzeri etaplardan geçerek bir isim altında toplandılar.

Kaynak: Natpress
04 Eylül 2010

 
  Bugün 9 ziyaretçi (35 klik) kişi burdaydı! Copyright 2009 Your Website | CSS Template By Cherkess Design  
 
https://img.webme.com/pic/n/naazimcadeneme/gri1.gif Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol